استخر یکی از امکانات رفاهی و تفریحی است که بسیاری از افراد علاقه‌مند به داشتن و استفاده از آن هستند. استخر می‌تواند برای اهداف مختلفی مانند شنا، ورزش، آب درمانی، پرورش ماهی و غیره مورد استفاده قرار گیرد. اما برای داشتن یک استخر کارآمد و ایمن، باید به چندین عامل توجه کرد. یکی از مهم‌ترین این عوامل، آب بندی استخر است. عایق بندی استخر به معنای ایجاد یک سطح مقاوم و آب‌بند روی سطح استخر است که از نفوذ آب، گاز، رطوبت و مواد شیمیایی به داخل یا خارج از استخر جلوگیری می‌کند.
با توجه به اهمیت آب بندی استخر، در این مقاله قصد داریم چهار روش مختلف برای انجام این کار را مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم و در نهایت، به نتیجه برسیم که کدام روش بهترین روش است. امیدواریم این مقاله برای شما مفید و جالب باشد.
روش های آب بندی استخر
از گذشته تاکنون روش های آب بندی استخر به شکل‌های متفاوتی وجود آمده است که بتواند این کار را با کمترین هزینه و با بیشترین بازدهی انجام دهد. با گسترش علم و فناوری و به مرور زمان انجام این کار کامل‌تر شده و کار را برای مهندسان و سازندگان استخر راحت‌تر کرده است. در این بخش با چند نمونه از بهترین روش‌ها آشنا خواهیم شد.
استفاده از ورق‌های ژئوممبران برای عایق کاری استخر
ورق ژئوممبران ورقه‌هایی از جنس پلیمر هستند که به عنوان عایق و پوشش در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ورقه‌ها دارای ضریب نفوذپذیری صفر یا نزدیک به صفر هستند و از نفوذ سیالات مانند آب، گاز، مواد شیمیایی و غیره جلوگیری می‌کنند. این ورقه‌ها از نظر ساختاری از لایه‌های ورقی نازک پلیمر تشکیل شده‌اند که می‌توانند از جنس پلی‌اتیلن، پلی‌وینیل‌کلراید، اتیلن پروپیلن داین مونومر و غیره باشند.
نحوه اجرا
۱- تمیزکردن سطح استخر
برای نصب ورق‌های ژئوممبران همانند مواد نانو، نیاز است سطح استخر را از گردوغبار، روغن، رنگ و هر گونه آلودگی دیگر پاک کرد. این کار باعث می‌شود که ورقه‌های ژئوممبران بهتر به سطح استخر بچسبند و از ترک‌خوردگی و نشتی جلوگیری کنند.
۲- انتخاب ورقه‌های ژئوممبران مناسب
در مرحله بعد باید ورقه‌های ژئوممبران مناسب باتوجه‌به نوع، ضخامت، رنگ، مقاومت و کیفیت انتخاب کرد. نوع ورقه‌های ژئوممبران بستگی به جنس پلیمر آن‌ها دارد که می‌توانند از جنس پلی‌اتیلن، پلی‌وینیل‌کلراید، اتیلن پروپیلن داین مونومر و… باشند. ضخامت ورقه‌های ژئوممبران بستگی به میزان فشار آب و عمق استخر دارد که معمولا بین ۰.۷۵ تا ۳ میلی‌متر است.
۳- برش ورقه‌های ژئوممبران
پس از انتخاب ورق ژئوممبران، باید آن‌ها را به‌اندازه مورد نیاز و با رعایت حاشیه‌های لازم برش داد. برای برش ورقه‌های ژئوممبران، می‌توان از ابزارهای مختلفی مانند قیچی، چاقو، مونتاژ، اره و غیره استفاده کرد. برای رعایت حاشیه‌های لازم، باید حداقل ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر از هر طرف ورقه‌ها را بیشتر برش داد تا در مرحله بعدی دچار مشکل نشوید.
۴- پهن کردن ورقه‌های ژئوممبران
در این مرحله، باید ورقه‌های ژئوممبران را روی سطح استخر پهن کرده و آن‌ها را با استفاده از میخ، چسب، بند یا سایر روش‌های متداول تنظیم گرد. نکته مهم در این مرحله این است که باید ورق‌های ژئوممبران بدون هیچ‌گونه چروک و برآمدگی بر سطح استخر پهن شوند.
۵- اتصال ورقه‌های ژئوممبران
در نهایت به مرحله مهم و اساسی اتصال ورق‌های ژئوممبران به یکدیگر می‌رسیم. برای اتصال ورقه‌های ژئوممبران، می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند جوش حرارتی، جوش شیمیایی، جوش فشاری یا سایر روش‌های متداول استفاده کنید. این مرحله بسیار حساس بوده و نیاز به فردی متخصص برای اجرا است و اگر درست اجرا نشود، احتمال نفوذ آب به بیرون وجود خواهد داشت.
مزایا
- عایق بندی و آب بندی صد در صد استخر؛
- هزینه اجرای پایین‌تر از روش‌های دیگر مانند بتن، سیمان، ایزوگام و غیره؛
- سرعت عمل بالا در نصب و اجرا؛
- طول عمر بالا و مقاومت در برابر سرما، گرما، رطوبت، خوردگی، شرایط جوی و اشعه ماورا بنفش؛
- امکان اتصال به لوله‌های پلی‌اتیلن و سایر تجهیزات؛
- عدم رشد گیاهان، جلبک و باکتری روی سطح استخر؛
- افزایش زیبایی و نمای ظاهری استخر با استفاده از ورق‌های رنگی و طرح‌دار؛
- سازگاری با محیط‌زیست و عدم ایجاد آلودگی و خطر برای سلامت انسان و حیوانات.
معایب
- نیاز به فرد متخصص برای نصب ورق بر روی استخر؛
- حمل‌ونقل سخت به علت حجم بالا؛
- نیاز به تمیزکاری مداوم.
کاشی‌کاری، رایج‌ترین روش عایق بندی استخر
قطعا تابه‌حال استخر کاشی‌کاری شده را مشاهده کردید و ممکن است این تصور را با خود داشته باشید که کاشی‌کاری استخر صرفا برای زیباسازی استخر است و مزیت خاص دیگری نخواهد داشت که این تصور، تصوری اشتباه است؛ چرا که علاوه بر زیبایی، نقش مهم‌تری مانند عایق بندی استخر خواهد داشت که البته روشی پرهزینه خواهد بود.
نحوه اجرا
۱- زیرسازی کاشی‌کاری
در ابتدای کار، برای نصب کاشی بر روی دیواره‌های استخر، باید سطح زیرین کروم بندی شود. کروم بندی به معنای صاف و یکدست‌سازی سطح استخر به‌وسیله شن و سیمان است. هرچه عمل کروم بندی بادقت بیشتری انجام شود، ظاهر استخر شما زیباتر خواهد شد.
۲- بندکشی استخر
بندکشی همان ایجاد لایه چسبی بر روی سطح کروم بندی شده است که این عمل با ابزارهای خاصی مانند قلم‌مو، پیستوله، یا غلطک انجام خواهد شد. چسبی که مورد استفاده قرار می‌گیرد باید در برابر تغییرات دما، آب و حرارت مقاوم باشد.
۳- نصب کاشی استخر
پس از کروم بندی و بندکشی، نوبت به نصب کاشی خواهد رسید. کاشی‌ها را با استفاده از توری یا قالب روی چسب قرار می‌دهند و با چکش یا میخکوب فشار می‌دهند تا به چسب بچسبند. رعایت فاصله و الگو برای نصب کاشی در این مرحله، نقش اساسی و مهمی خواهد داشت.
۴- پر کردن درزها بین کاشی‌ها
پس از خشک‌شدن چسب، درزهای بین کاشی‌ها با مواد بندکشی پر می‌شود. پر کردن درزها با همان مواد بندکشی انجام خواهد شد و مانند مرحله بندکشی، از ابزارهای خاص مانند قلم‌مو، پیستوله یا غلطک استفاده می‌شود و افراد متخصص، مواد را روی درزها پخش می‌کنند و با اسفنج یا پارچه اضافه‌ها را پاک می‌کنند.
مزایا
- افزایش جذابیت بصری و زیبایی فضای استخر با استفاده از کاشی‌های رنگی و طرح‌دار؛
- تمیز کردن راحت و آسان استخر با شستشوی کاشی‌ها؛
- جلوگیری از رشد جلبک و باکتری روی سطح استخر؛
- افزایش مقاومت و دوام سازه استخر؛
- کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات استخر با استفاده از کاشی‌های مقاوم در برابر آب، حرارت، سرما و شوینده‌ها.
معایب
- هزینه بالای اجرا و مصالح؛
- نیاز به نگهداری و تعمیر مداوم؛
- احتمال ترک‌خوردگی کاشی‌ها در برابر تغییرات دمایی؛
- احتمال نشت آب از درزهای بین کاشی‌ها؛
- احتمال رسوب‌گذاری و ایجاد لکه‌های زنگ روی کاشی‌ها.
آب بندی استخر به روش اندودکاری سنتی
یکی دیگر از روش‌های موجود برای عایق بندی استخر، روش اندودکاری است که معمولا برای استخرهایی با حجم آب بالا انجام می‌شود و در برابر فشار آب بسیار مقاوم خواهد بود.
نحوه اجرا
همان‌طور که گفته شد، اندودکاری برای استخرهای با حجم بالا مناسب است. علت این امر وجود سیمان در لایه‌های اندودکاری خواهد بود که در برابر آب با حجم بالا بسیار مقاوم می‌شود. اجرای اندودکاری شامل مرحله است:
۱- کروم بندی
همانند روش کاشی‌کاری، برای پیاده‌سازی روش اندودکاری، نیاز به کروم بندی است تا سطح زیرین کاملاً صاف و یکدست شده تا اندودکاری به صحیح‌ترین شکل ممکن انجام شود.
۲- استفاده از اندود
اندود نام یک ابزاری است که به‌وسیله آن ملات سیمانی با فشار زیاد و به‌صورت دایره‌ای بر روی سطح می‌چسبد تا در لایه‌های بتنی نفوذ کند و از عبور آب جلوگیری نماید. این عمل مقاومت دیواره‌های استخر را تا حد بسیار زیادی بالا خواهد برد.
۳- صیقل نمودن سطح
مرحله آخر اندودکاری سنتی، مرحله صاف و صیقل نمودن سطح کار است؛ چرا که نفوذ سیمان به‌وسیله اندود، موجب ناهمواری در سطح می‌شود و باید بعد از اتمام عملیات، صیقل‌کردن سطح عملی شود.
مزایا
- اجرای سنتی و مقرون به صرفه؛
- ایجاد یک سطح صاف و هموار؛
- مقاومت بالا در برابر فشار آب و تغییرات دمایی؛
- عایق ۱۰۰ درصدی و جلوگیری از نفوذ آلاینده‌ها.
معایب
- نیاز به مهارت و دقت بالایی در اجرا؛
- نیاز به مدت زمان طولانی برای خشک شدن ملات؛
- نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم؛
- احتمال ترک خوردگی ملات در برابر تغییرات دمایی و رطوبتی.
عایق بندی استخر به روش استفاده از مواد نانو
استفاده از نانو به عنوان عایق، یکی از روش‌های آب بندی استخر است که امروزه مورداستفاده قرار می‌گیرد. تکنولوژی نانو یکی از مؤثرترین و بهترین روش‌ها برای انجام این کار است و اکثر پروژه‌های مهم از این روش استفاده می‌کنند.
نحوه اجرا
نانو یکی دیگر از مواد عایق بندی استخر است که از لحاظ کارایی و همچنین اقتصادی قابل توجیه است. نحوه انجام کار با روش مواد نانو شامل مراحل زیر است:
۱- پاک نمودن سطح استخر
قبل از هر کاری، باید سطح استخر را از گردوغبار، روغن، رنگ و هر گونه آلودگی دیگر پاک کرد. این کار باعث می‌شود که مواد نانو بهتر به سطح استخر بچسبند و از ترک خوردگی و نشتی جلوگیری کنند.
۲- رقیق نمودن مواد نانو
برای اجرای مواد نانو بر روی سطح استخر، باید آن‌ها را با آب به نسبت مناسب رقیق کرد. نسبت رقیق کردن بستگی به نوع ماده نانو دارد و معمولا روی بسته‌بندی آن ذکر شده است.
۳- اعمال مواد نانو
برای اعمال مواد نانو روی سطح استخر، می‌توان از ابزارهای مختلفی مانند پیستوله، غلطک، قلم‌مو یا اسفنج استفاده کرد. مواد نانو را به صورت یکنواخت و بدون توده روی سطح استخر پخش می‌کنند و با فشار ملایم بر روی سطح استخر قرار می‌دهند تا به سطح بچسبند. برای ایجاد یک لایه مقاوم و آب‌بند، می‌توان چندین لایه از مواد نانو را روی هم اعمال کرد.
۴- خشک شدن مواد نانو
پس از اعمال مواد نانو روی سطح استخر، باید صبر کرد تا آن‌ها کاملا خشک شوند. زمان خشک شدن بستگی به نوع ماده نانو، دما و رطوبت محیط دارد و معمولا روی بسته‌بندی آن ذکر شده است. توجه شود که اگر قبل از خشک شدن مواد نانو از استخر استفاده نمایید، مواد نانو خاصیت خود را از دست خواهد داد.
مزایا
- افزایش چسبندگی و مقاومت در برابر فشار آب و تغییرات دمایی؛
- کاهش نفوذپذیری و جذب رطوبت به سطح استخر؛
- ایجاد سطح ضد آلودگی و تمیز شوند خودکار که از رشد جلبک و باکتری جلوگیری می‌کند؛
- افزایش زیبایی و نمای ظاهری استخر؛
- اجرای آسان و سریع با استفاده از ابزارهای ساده؛
- خشک شدن سریع در دمای محیط و عدم نیاز به تجهیزات خاص؛
- سازگاری با محیط زیست و عدم ایجاد آلودگی.
معایب
- هزینه بالای خرید و اجرا؛
- نیاز به تمیز کردن دقیق و کامل سطح استخر قبل از اعمال مواد نانو؛
- نیاز به اعمال چندین لایه از مواد نانو برای ایجاد یک لایه مقاوم و آب‌بند؛
- احتمال تغییر رنگ یا شفافیت سطح استخر بر اثر اعمال مواد نانو؛
- احتمال واکنش نامطلوب با برخی از مواد شیمیایی موجود در آب استخر.
بهترین روش برای آب بندی استخر کدام است؟
در قسمت قبل با چهار مورد از بهترین روش‌های آب‌بندی آشنا شدیم و مزایا و معایب هر یک را دانستیم. حال سؤال اساسی اینجاست که کدام مورد بهترین روش برای عایق بندی استخر خواهد بود. در ادامه به مقایسه این چهار مورد می‌پردازیم.
از لحاظ قیمت، اندودکاری سنتی نسبت به سایر روش‌ها هزینه کمتری خواهد داشت و بیشترین هزینه را روش نانو و حتی کاشی‌کاری دارد. ورق‌های ژئوممبران نسبت به سایر موارد قیمت متوسطی خواهد داشت.
از لحاظ سختی نصب، کاشی‌کاری و اندودکاری نصب سخت‌تری دارند و سرعت اجرای آن‌ها نسبتاً پایین است. در بین این چهار مورد، ورق ژئوممبران سریع‌تر از بقیه نصب خواهد شد و مواد نانو نصب راحت‌تری خواهند داشت.
از لحاظ طول عمر، ورق‌های ژئوممبران بیشترین طول عمر را نسبت به بقیه خواهند داشت.
باتوجه‌به مقایسه سه فاکتور مهم یعنی قیمت، سختی نصب و طول عمر، می‌توان نتیجه گرفت که ورق‌های ژئوممبران مناسب‌ترین روش برای عایق بندی استخر هستند و می‌تواند گزینه خوبی برای انجام این کار باشد.
کلام آخر
در این مقاله، ما چهار روش مختلف برای «آب بندی استخر» را مورد بررسی و مقایسه قرار دادیم. این روش‌ها شامل مواد نانو، اندودکاری سنتی، کاشی‌کاری و ورق ژئوممبران بودند. همچنین به بررسی مزایا و معایب هر یک از این روش‌ها را از نظر هزینه، کیفیت، زمان، زیبایی و محیط‌زیست پرداخته شد. در این مقاله مشخص شد که هر یک از این روش‌ها دارای شرایط و کاربردهای خاص خود هستند و باید باتوجه‌به نوع و اهداف استخر انتخاب شوند. در نهایت، به نتیجه رسیدیم که ورق ژئوممبران بهترین روش عایق‌بندی استخر است که دارای هزینه بالا، کیفیت بالا، زمان کم و محیط زیستی خواهد بود.
