ساخت استخر ذخیره آب کشاورزی با ژئوممبران گیره دار می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود. با توجه به میزان کشاورزی در فصل تابستان و میزان بارندگی دریافتی در سایر فصول، کمبود منابع آب یک بحران جدی برای کشاورزان محسوب میشود. با توجه به افزایش میزان تقاضا برای منابع آب و وجود برخی کمبودها در این زمینه، روز به روز بر اهمیت حفاظت و مدیریت این منابع افزوده میشود.
استخر ژئوممبران چیست و چه مزایایی دارد؟
استخر ساخته شده با استفاده از پوشش ورق ژئوممبران، یک نوع استخر است که در آن از صفحات پلاستیکی نازک و پیوسته به عنوان یک مانع غشایی نفوذناپذیر استفاده میشود. به دلیل هزینه‌ی مناسب، کاهش هزینه‌ها، طول عمر بالا، ماندگاری بالا، نصب و اجرای آسان و سریع، استفاده از ژئوممبران در استخرها رایج است.
در حال حاضر برای ساخت استخر ذخیره آب کشاورزی یا استخرهای ژئوممبران، عمدتا از موادی همچون بتن، آسفالت یا قیر استفاده میشود. زیرا انتخاب آنها بدلیل داشتن هزینه های اقتصادی کمتر و عمر بیشتر، همچنین کاهش هزینه عملکرد ژئوممبران، مناسب به نظر میرسد.
اما ژئوممبران ها در مقابل نور خورشید مقاوم هستند و در مقابل شرایط جوی سرد و گرم بسیار مقاوم تر از مصالح ساختمانی هستند. به گونه ای که در برابر دماهای بالای ۸۰ درجه سانتی گراد و پایین‌تر از ۷۰ درجه سانتی گراد مقاومت می‌کنند.
ژئوممبران گیره دار چیست؟
ژئوممبران گیره‌دار (Griped geomembrane) یک نوع ژئوممبران با گیره‌های T و V شکل است که پس از تزریق، به سطحی متصل میشود. این نوع غشای ژئوممبران برای پوشاندن سطوح بتنی به کار می‌رود و هدف اصلی آن، افزایش عمر مفید سطوح بتنی و محافظت آنها در برابر محیط های خورنده یا تهاجمی است.
این ژئوممبران با امکان تولید در ضخامتهای ۱٫۶ تا ۶ میلی‌متر و با مدلهای مختلفی از گیره ها از جمله T-Grip، Stud-Grip، V-Grip و غیره ساخته میشود. این نوع ژئوممبران به صورت یکپارچه تا پهنای ۳ متر نیز ساخته میشود. ژئوممبران گیره‌دار باعث افزایش مقاومت سطح بتنی در برابر خوردگی، اشعه ماوراء بنفش و تغییرات دمایی میشود.
ورق ژئوممبران گیره دار در پوشش سازه‌های مختلفی مانند استخرهای کشاورزی، روف گاردن، روکش آسفالت، دیمپل شیت، ژئوگرید و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ژئوممبران به دلیل داشتن گیره هایی که به سطح آن تعبیه شده‌اند، از نظر عملکردی بهتر از ژئوممبران های عادی است. این گیره ها باعث می‌شوند ورق ژئوممبران بهتر در برابر جابجایی و شیب سطح مقاومت کند. قیمت ورق ژئوممبران گیره دار بسته به ضخامت و اندازه آن متفاوت است.
مراحل ساخت استخر با ژئوممبران گیره دار
در ادامه، مراحل ساخت استخر با ژئوممبران گیره دار توضیح داده شده است:
۱٫ تعیین مکان استخر:
باید مکانی انتخاب کرد که در آن ساخت استخر کشاورزی با کمترین هزینه و حداقل زمان ساخت باشد. همچنین هدایت آب به نقاط تخلیه آن به راحتی امکان پذیر باشد. به طور کلی مکان استخر را می توان متناسب با منابع تامین آب، روش انتقال آب به استخر و روش خروجی آب به مزرعه انتخاب کرد. ساختار خاک نیز باید لحاظ شود.
۲٫ تعیین شکل هندسی و محاسبه حجم آب:
بعد از طراحی نقشه، با توجه به حجم منابع آب موجود از جمله حق آبه، دبی، زمان ورود آب به استخر و حجم آب مورد نیاز کشاورز، حجم کل قابل ذخیره سازی آب با در نظر گرفتن ضریب پایداری محاسبه میشود.
۳٫ خاکریزی، حفاری و کف سازی استاندارد:
ساخت کف مناسب در استخر با استفاده از ورق ژئوممبران گیره دار، بسیار مهم و تأثیرگذار برای سلامت و طول عمر استخر است. کف استخر می‌تواند با حفاری و گودال کنی، یا با خاکریزی ساخته شود.
۴٫ انتخاب ژئوممبران گیره دار استخر:
با توجه به تنوع فراوان ژئوممبران گیره دار و سازندگان متعدد آنها، انتخاب بهترین ژئوممبران بسیار حیاتی است. با انجام بررسی های بیشتر، بهترین محصول با کیفیت و استاندارد در کنار سازنده معتبر آن تشخیص داده میشود.
۵٫ تعیین میزان ورودی و خروجی:
انواع لوله کشی ورودی، خروجی و سرریز آب باید پلی اتیلن باشد و تا حد امکان لوله کشی در استخر به صورت توکار نباشند.
۶٫ جوشکاری لایه های ژئوتکستایل و ژئوممبران:
توجه کنید که برای انجام عملیات عایق کاری استخر، شرایط آب و هوایی مناسب برای جوشکاری باید فراهم باشد. به عنوان مثال، باران نباید ببارد و دما باید در بازه ۰ تا ۷۰ درجه سانتیگراد باشد.
۷٫ نصب حصار محافظ:
با توجه به اهمیت پیشگیری از غرق شدن افراد و حیوانات، به خصوص پیش از هرگونه آبگیری، نصب نرده محافظ و نشانه های هشداردهنده الزامی می باشد.
۸٫ تست و ارزیابی:
بعد از اجرای تستهای مختلف توسط کارشناس مربوطه، ارزیابی نقاط جوشکاری و بررسی اتصالات، می‌توانیم با شروع آبگیری، استخر را به بهره برداری برسانیم.
۹٫ کنترل نهایی و آبگیری:
در حین پر کردن «استخر ساخته شده با ژئوممبران گیره دار»، چند کیسه خاک در لبه ورق ها قرار داده می شود تا با اضافه شدن آب، ورق حرکت کرده و به طور کامل در کف استخر ثابت شود.
در مراحل ساخت استخر با ژئوممبران گیره دار، نکاتی همچون انتخاب محل مناسب، انتخاب ورق ژئوممبران با کیفیت، نصب گیره‌های مخصوص ورق‌ها، نصب لوله‌های ورودی و خروجی آب، و نصب سیستم تصفیه آب بسیار مهم هستند.
منابع
https://www.zarifindustrial.com/9-tips-in-building-a-geomembrane-pool/
https://www.decamond.ir/articles/56-clip-on-geomembrane
https://www.zarifindustrial.com/fa/9-tips-in-building-an-agricultural-pool-with-geomembrane-sheets/
https://installgeomembrane.com/functional-and-stylish-wall-to-wall-shelves-2/
